چوب یکی از زیباترین و پرکاربردترین مصالح طبیعی در صنایع مختلف از جمله مبلمان، کابینت، کفپوش، دکوراسیون داخلی و حتی سازههای ساختمانی است. برای اینکه چوب دوام بیشتری داشته باشد و در برابر رطوبت، خش، نور خورشید و آسیبهای فیزیکی مقاومت کند، نیاز به یک لایه پوشش محافظتی دارد. این پوشش ها نه تنها محافظ چوب هستند، بلکه میتوانند جلوهای خاص، براق یا مات به سطح آن ببخشند.

لاک یکی از پرکاربردترین پوششهای چوب است که بهصورت شفاف یا نیمهشفاف عرضه میشود. این پوشش معمولاً از ترکیب رزین، روغن و حلال ساخته میشود و پس از خشک شدن، لایهای سخت، براق و مقاوم در برابر خراش ایجاد میکند.
مزایا:
معایب:
پلیاورتان یکی از مقاومترین پوششهای محافظتی برای چوب است که هم در نوع پایه آب و هم پایه روغن تولید میشود. این نوع پوشش برای سطوحی که در معرض استفاده زیاد هستند، مانند کفپوشها و کابینتها، بسیار مناسب است.
مزایا:
معایب:
روغنهایی مانند روغن دانیش، روغن برزک (لینسید) و روغن تانگ از جمله پوششهای طبیعی برای محافظت از چوب هستند. این روغنها به عمق چوب نفوذ کرده و از درون، آن را مقاوم میسازند.
مزایا:
معایب:

واکس یک لایه نازک محافظتی است که اغلب پس از استفاده از روغن یا لاک روی چوب زده میشود. این پوشش بیشتر برای زیبایی سطح و ایجاد نرمی به کار میرود.
مزایا:
معایب:
رنگهای چوب نوعی پوشش هستند که ضمن رنگ دادن به چوب، بافت آن را حفظ میکنند. این نوع رنگها اغلب به همراه پوشش نهایی مانند لاک یا پلیاورتان استفاده میشوند.
مزایا:
معایب:
این نوع پوششها با ایجاد یک لایه ضخیم، بافت طبیعی چوب را میپوشانند و بیشتر در مواقعی استفاده میشوند که نیاز به تغییر کامل ظاهر چوب باشد.
مزایا:
معایب:
سیلر پوششی است که قبل از لایه نهایی مانند کیلر یا لاک زده میشود. هدف آن بستن منافذ چوب و یکنواخت کردن سطح برای دریافت پوشش نهایی است. کیلر نیز نوعی لاک شفاف است که در انتهای کار برای ایجاد درخشش و محافظت بیشتر استفاده میشود.
مزایا:
معایب:

انتخاب پوشش مناسب برای سطح چوب بستگی به کاربرد، شرایط محیطی و جلوه ظاهری مورد انتظار دارد.
1. برای محیطهای مرطوب مانند آشپزخانه یا سرویس بهداشتی، پوششهای پلیاورتان یا رنگهای پوششی ضدآب گزینههای خوبی هستند.
2. برای وسایل تزیینی یا قدیمی، استفاده از روغن چوب و واکس توصیه میشود.
3. برای کفپوش و سطوح پررفتوآمد، پلیاورتان بهترین گزینه است.
4. برای حفظ زیبایی طبیعی چوب، استین به همراه لاک شفاف یا روغن طبیعی انتخاب مناسبی است.
در سالهای اخیر، استفاده از پوششهای ترکیبی مانند روغن-موم یا روغن-پلیمر افزایش یافته است. این پوششها با ترکیب ویژگیهای چند نوع ماده مختلف، سعی در ایجاد تعادل میان مقاومت، زیبایی و سادگی اجرا دارند. مثلاً روغنهای ترکیبشده با پلیمرها مقاومت بیشتری در برابر آب و لکه دارند، در حالیکه ظاهر طبیعی چوب را نیز حفظ میکنند. این نوع پوششها معمولاً برای میزهای آشپزخانه، سطوح کار و حتی ابزارهای چوبی دستساز انتخاب میشوند.
برای اینکه هر نوع پوشش سطح چوب بهترین عملکرد را داشته باشد، باید نکاتی در اجرا رعایت شود. ابتدا سطح چوب باید کاملاً سنبادهکاری و تمیز شود تا پوشش بهخوبی جذب گردد. در مورد لاکها و رنگهای پایه روغنی، تهویه محیط هنگام اجرا بسیار مهم است. همچنین، فاصله زمانی مناسب بین هر لایه از پوشش و استفاده از برس یا غلطک مناسب نیز در کیفیت نهایی مؤثر است.
نوع چوب نیز در انتخاب پوشش نقش مهمی دارد. برای مثال، چوبهای سخت مانند بلوط و راش بهتر با روغن یا لاک سازگار هستند، در حالیکه چوبهای نرم مانند کاج یا صنوبر ممکن است نیاز به سیلر اولیه داشته باشند تا از جذب بیش از حد پوشش جلوگیری شود. همچنین، رنگ طبیعی چوب ممکن است با برخی پوششها تغییر یابد، بنابراین بهتر است ابتدا نمونه آزمایشی تهیه شود.
پوششهای سطح چوب تنها جنبه زیبایی ندارند، بلکه نقش کلیدی در محافظت از چوب در برابر عوامل محیطی، سایش و رطوبت ایفا میکنند. آشنایی با انواع پوششها و تفاوت آنها به ما کمک میکند تا برای هر پروژه چوبی، بهترین انتخاب را داشته باشیم. با انتخاب درست، میتوان عمر مفید چوب را افزایش داد و از زیبایی آن برای سالها لذت برد.